Danê sibê wexta taştiya bu. Ew û zarukên xwe li dor sifrê
civîyabun. Di taştêya wan de hinek xurme, şîr û nanê ceyîn hebu. Dilê wî rehet
bu, lewra bi keda destê xwe rizqê zarokên xwe derdixist û ne hewceyî tu kesî bun.
Xanîyekî ku serê xwe bidin binî, deveyek û çend bizinê wî jî hebu. Dîsa ji sûkê
ji xwe re tefşoyek, bivirek, birrek û çend malzemên ku pê debara xwe dikir
sitendibu. Şikir ji xwedê re kir û bi şefqet û merhamet li rûyê zarukên xwe û
jina xwe meyîzand. Memnuniyeta wan di dilê wî de hizûrek çêkir.
Nişkave derîyê wan lêket. Jina wî hema rabu ser xwe û ber bi
derî de bazda, derî vekir. Li ber derî zilamekî ku halê wî perîşan, xeftanê wî
ji pîna xuya nake, di toz û tewaxê de hinda buye û ruyê wî zer ku nikare li
pîya bisekine sekinî dît. Dema jinikê ew di wî halî de dît, agir bi dilê wê ket,hema
mêrik hanî hundir û li ser qurmê dara xurmê da runiştandin û jê re tasek av
anî. Piştî ku zilam ava xwe vexwar, hilma wî hat ber wî, bi çefîya di serê xwe
de devê xwe zuha kir û serçavê xwe paqij kir. Lê hê jî bi hêsanî nikaribu
bixifta. Lewra bê taqet bu û ev nêzî çend rojan bu ku di gewrîya Wî de tiştek
derbas nebubu. Tiştê ku di beroşa wan de dipijîya jî wî û jina xwe nedixwar û
didan zarukê xwe. Lê di do êvarê de zarukên wî jî birçîbun û bi bêçaretî xwe
avêtibu mala vî Misilmanî.
Zilamê malê jî çu li tenişta wî runişt û hinekî alîkarîya wî
kir. Paşê nişkave rewşa zilam û birçîbuna wî hate hişê Wî. Çu hindur gazî jina
xwe kir û got: “Malhazirî çi heye, hema tiştekî hazir bike û ji vî zilamê
perîşan re bîne”. Jina wî hema hinek şîr, xurme, nan û qelî jê re anî. Zilam hinek xwar û sekinî di qirika wî de
neçu. Xwedîyên malê li halê mêrik heyîrî man û pirsîn:
“ Keko ma tu çima naxwî, ma me qisurek kir ku tu ji xwarinê
wuha sar buy? “
Zilam nava xwe kişand, bi kelagirî çavê wî tije hêsir bu. Serê
xwe kir ber xwe bi kevîya çefîya xwe hêsrê xwe paqij kir û bîvila xwe kişand.
Paşê tiştê ku hatiye serê wan, rewşa ku têde ne û halê zarukên xwe û jina xwe
yek bi yek ji wan re got. Serê xwe kir ber xwe û girîya û girîya....
Xwedîyê malê jî bi wî re girîya û li ser rojên xwe yên
derbasbune ên bi derd û meşaqet, kul û keder fikirî. Elhemdulillah ew rojên bikeder
û xizanî, şerpeze û perîşanî şunda mabu. Di wan rojên reş de nikaribu rizqê zarokê xwe û jina xwe tedarik bikira.
Xwe bi xwe li ser wan hersê peyvên ku di guhê wî de diçingîyan û dilê wî hênik
dikir û rêya jîyana wî guherandibu û ew ji feqîrî û belengazîyê xelas kiribu
fikirî û rûyê wî rohnî bu û ken bi devê wî ket.
Dema ew û ew zilamê perîşan digirîya û di heyalên kûr de
diponijî, jina wî derbasî navmalê bubu û ji bo vî zilamê belengaz û malbata wî
boxçeyek xwarinê amade kiribu û anî li nik zilam danî. Paşê jê rica kirin ku
xwarina xwe bixwe û zû here zikê jina xwe û zarukên xwe jî têr bike. Piştî ku
zilam xwarina li ber xwe xwar, û hinek can û ruh ketê, xwedîyê malê jê re got:
“Birak tu vê xwarina ku kewanîya malê amade kirîye bibe ji
zarukê xwe re. Lê miheqeq yan ezê di ser we de werim yan jî tu şunda were vir, lewra tiştekî ku ezê bi te re parve bikim
heye. Tu ji bîr nekî ha.”
Zilam rabu ser xwe û di derîde derket çu. Wî û jina xwe li
hev mêze kirin û tiştek ji hevre negotin. Zilam rabu hamudê deva xwe lê kir,
bivrê xwe, weris û heçîyê xwe, di kedikê de ava xwe û turê xwe yê nan li devê
kir û ji hewşê derket çu. Di rê de li ser rewşa xwe ya berê, fikirî û bi rewşa
wî zilamê perîşan û belengaz xemgîn bu.
Hêwa germbu lê dîsa jî wî xem nedikir. Lewra dizanîbu ku
eger nexebite wê birçî bimînin û perîşan bibin. Bexçê wî yên xurman, heywanekî
wî yên zêde û sermîyanekî ku pê bazirganîyê bike tune. Sermîyanê wî keda destê
wî û xwîdana enîya wî bu. Dema ew rojên wî yên berê hate bîra wî, hinekî din jî
cehd kir û bi hêrs û kerb êrîşên êzinga kir. Piştî demeka kurt gelek êzing çinîbu. Lê mêzekir
ku barê devê temam e. Deva lok anî li
ber bar xiya kir û werisê xwe di ser hamud re dirêj kir. Li herdu alîya êzingê
xwe danî, bendikê xwe jidand, barê xwe barkir û bi hefsarê devê girt û deve
rakir. Turê nanê xwe, kedika xwe û bivirê xwe jî, ber bar re kir û hefsarê deva
xwe girt û berê xwe da sûka Medînê ya êzingan.
Piştî demekê
dewlemendekî Medînê hat bazara êzinga kir û êzing jê kirî. Êzing bir li ber
derîyê mêrik vala kir, perê xwe sitend û berê mala xwe girt. Piştî ku hat ber
derî qe neçu hindur. Gazî xanima xwe kir û got:
Keçê xwe amade bike emê herin mala wî rebenê ku îro hatibu
ber derê me.
Jina wî:
Mêrik hela were hundir pariyeki hilma xwe bigre, dest û çavê
xwe bişo tasek av vexwe paşê emê herin ma çima tu wuha lez dikî, çi li te qewumî
ye?
Mêrik:
Xanim ez ji te re dibêjim lez bike, lez bike. Lewra ên ketî
ji halê ketîyan çêtir fam dikin. Wext tenge û dem jî dema runiştinê nîne.
Bi bêçare jina wî xwe
amade kir û da pê wî. Ew li pêşîyê û jina wî li dawîyê rêya mala wî zilamî
girtin. Li keleka bajêr ku xewle ye rastî xanîyekî hişkdîwar û serê wî bi pelê
darê xurman nuxamtî hatin. Li ber derî rastî çend zarukên ku cilê li ser wan
peritî û pêxwas dileystin hatin. Gazî ê
herî mezin kirin û gotin:
“Xwarzê bavê te li male hela gazî wî bike.”
Bi dengê wan re derîyê ku bi pelê xurman hatibu çêkirin û tu
sitare li xanî nedikir vebu û ew zilamê îro serê sibê hatibu mala wan derket
derve û di pêy wî de jî jinikek ku êş û kedera dinyayê di rûyê wê de xuya dikir
û bi her awayî xizanî û feqîrîyê ew piştşikestî kiribu jî serê xwe di derî de
dirêj kir. Zilam bi rêz û hurmet bejna xwe li ber wan tewand û keremî nava malê
kirin.
Dema zilam û jina xwe ketin hundir , hê baş fam kirin ku mal
di nava xizanî û belengazîyek çawa de dijîn. Di nava malê de tu tiştek tunebu.
Bêhna xiznîyê ketibu malê û perîşanî û şerpezetîyê wek pêçekê xwe li her alîyê
malê pêçandibu.
Jina wî çu cem jinikê runişt û bi wê re axivî û zilam jî li
cem peyayê malê runişt û ji xwe re ketin dakeran.
Gelekî axivîn. Paşê zilamê ku hatibu zîyareta wan li xwedîyê
malê hinek şîret û nesîhet kir û got:
“ Birayê hêja eger mirov nexebite û bi keda destê xwe û
xwîdana enya xwe rizqê xwe û zarukê xwe dernexîne bi çend parî nanê xelkê mirov
têr nabe. Rojek nine du roj nîne,
peywîste beroşa mirov dewamî li ser kuçikê meriv bikele û çavê zarukên meriv li
destê xelkê nebe.”
Ezê ji we re qala çêroka xwe ya rasteqîn ku di serê min de
buhurîye û jîyana min bi wê buyerê di kokê de guherîye bikim. Lewra ez dinêrim
çêroka me û we yeke.
Paşê runişt tiştê ku di serê wî de derbas bubu yek bi yek ji
wan re got:
“ Em malbatek bêkes in. Kesekî me li Medînê tune. Ji ber vê
yekê jî ne bexçê me hebu, ne xanîyekî ku em serê xwe bidin binî û nejî
sermîyanekî ku em pê tîcaretê bikin hebu. Ez û jina xwe koleyê yekî dewlemendê
Medînê bun. Piştî ku em azad kirin em bun xax û şerpeze. Lewra em wek masîyê ku
ji avê derketîye bê sitare man. Berê qene parîyekî nanê me, sitara me û xwedîyê
me ji me re cil û berg disitend. Piştî azadbunê ew jî ji dest meç u. Em di nava tunebun û xizanîyê de perişan
bubun. Me nanê serêsibê bidîta em diketin etîra xwarina êvarê. Welhasıl bixebatan rojan, rêjberîyê jî me
nikaribu debara xwe bikira. Feqîrî û xizanîyê wusa em naçar kirin ku êdî kêr
gihîştibu hestî. Ez û xanimê runiştin û
em bi hev şêwirîn. Me biryar da ku emê
herin ji Resulê Ekrem alîkarîyê bixwazin.
Sibetînê ez rabum çum mizgeftê. Min fedî dikir ku di nava
xelkê de tiştekî awa ji Resulullah bixwazim. Li benda tenêbuna wî sekinîm lê
mixabin dora wî xewle nebu. Di sohbetê de Resulullah wuha got: “Kî alîkarîyê ji me bixwaze emê
alîkarîya wan bikin. Lê kî bi çavtêrî bixebite û destê xwe yê hewce dirêjî tu
mahluqî neke, Xwedê Teala wî hewceyê tu kesî nake.” Wê rojê min tu tiştek negot
û vegerîyam mala xwe. Lê dema ez hatim mal û min jin û zarukên xwe dît hinavê
min qetîya. Lewra ew di nav tunebunê de helîya û qedîyabun.
Bi bêçaretî ez rabum roja din dîsa çûm cıvata
Resulullah. Wê rojê min dîsa eynî gotin
ji Resulullah bihîst wî digot: : “Kî alîkarîyê ji me bixwaze emê alîkarîya wan
bikin. Lê kî bi çavtêrî bixebite û destê xwe yê hewce dirêjî tu mahluqî neke,
Xwedê Teala wî, hewceyê tu kesî nake.” Dîsa min fedî kir û daxwaza xwe jê re
negot. Ez vegerîyam mala xwe bi perîşanî
xew li çavê min heram bubu. Rewşa jina min û zarukên min ez bêhizur dikirim. Serêsibê
cara sisêyan dîsa ez çum cıvata Resuullah. Resulullah ew peyvên bimbarek ên ku qewwet dixiste dil û
ruh tatmîn dikir dubare dikir.
Ew peyvên ku ev sê care min ji Resululla dibihîst di dilê
min de hestek çikir. Min fam ki ku hêza min di wan peyvên mibarek de bu. Dema
ez derketim derve min xwe pir sivik dît. Dilê min pirr mutmeîn bu. Wê demê min
ji xwe re wuha got: “Ezê ji bo alîkarîyê li pêy evdên xwedê neçim. Ezê xwe
bispêrim Xwedê. Ezê bi qewwet û îstîdada ku Xwedê bi emanetî daye min ezê ji
astenga xwe xelas bikim û bi keda destê xwe bo rizqê xwe bixebitim.”
Di rêda ez hem dimeşîyam û hem jî wê çi kar ji destê min bê
li ser wî difikirîyam. Paşê min fam kir
ku ez dikarim herim ji çolê êzinga bînim
û li sûkê bifroşim. Paşê ez çum min ji cîranê xwe bi emanet bivrê wan girt û
çum êzingan. Qezenca keda destê min
lezeta xebatê li min zêdetir kir. Hêdî
hêdî min ji xwe re bivirek, weris û heywanek kirî. Bi vî awayî elhemdullilah ez
îro nifqê zarukê xwe derdixînim û ne hewceyê tı kesî me.
Rojekê Resulullah hate mala min û bi tebessum ew peyvên ku
di civatê de dubare dikir dîsa dubare kir û got: “ Min ji te re negotibu: “ Kî
alîkarîyê ji me bixwaze emê alîkarîya wan bikin. Lê kî bi çavtêrî bixebite û
destê xwe yê hewce dirêjî tu mahluqî neke, Xwedê Teala wî, hewceyê tu kesî
nake.”
Paşê rabu sexwe. Perê êzingên ku îro firotibu da wî û deva xwe,
bivrê xwe û werisê xwe jî bi emanetî da wî û jê re got:” Heya ku tu ji xwe re
dikarî bivirekî, werisekî û heywanekî bistîni bila evanan bi emanet li cem te bin.”Xatir ji wan xwestin û bi rêya
mala xwe girtin çu.
Di navê de hefteyek derbas bubu, nebubu, rojekê ber esirkî derîyê hewşa wan lêket. Çu derî
vekir. Ew zilamê ku qencî pêkiribu û jina xwe hatibun. Rewşa wan hinekî baş bubu.
Deva wan, bivir û werisê wan jî ji wan re anîbu. Bi minnettarî bejna xwe li ber
wan tewand û wuha got: “ Xwedê û pêxember ji we razîbe. Bi xêra xwedê xêra we
em li xwe varqilîn û elhemdulîllah em bi keda destê xwe nifqê zarukê xwe
derdixînin. Me ji xwe re kerek, bivirek û werisek jî kirî. Mala we ava. “
Xwedîyê malê bi kêfxweşî û ken tiştê ku Resulê Xwedê dubare
dikir, dubare kir û got: ““Kî alîkarîyê
ji me bixwaze emê alîkarîya wan bikin. Lê kî bi çavtêrî bixebite û destê xwe yê
hewce dirêjî tu mahluqî neke, Xwedê Teala wî, hewceyê tu kesî nake.”
Çêrok /Fikrî AMEDÎ